Nadciśnienie tętnicze to „cichy zabójca”. Nie boli i może rozwijać się przez lata. Jak z nim walczyć?

Według danych NFZ w ostatnich latach w Polsce nadciśnienie miało około 10 mln osób. To jedna trzecia dorosłej populacji. Wiele osób nie wie o tym, że ma nadciśnienie, bo to schorzenie często wykrywane jest przez… przypadek.

Nadciśnienie polega na zbyt wysokim ciśnieniu krwi przepływającej przez tętnice. Określa się je dwiema liczbami (np. 135/80 mm Hg). Co one oznaczają?

• - wyższa to ciśnienie skurczowe, wywierane przez krew na tętnice podczas skurczu serca, gdy przepycha ono krew przez tętnice.
• - niższa to ciśnienie rozkurczowe. Mierzone jest pomiędzy skurczami, gdy serce odpoczywa i krew wpływa do jego komór.

Obecnie uważa się, że prawidłowe ciśnienie krwi u dorosłego człowieka to mniej niż 140/90 mm Hg.

Jednak do stwierdzenia u pacjenta nadciśnienia tętniczego nie wystarczy jedno badanie. Ciśnienie zmienia się w zależności od pory dnia, wysiłku, poziomu stresu. Ciśnienie może podnieść nawet widok lekarskiego fartucha, dlatego zaleca się badanie kilkukrotne.

Objawami nadciśnienia tętniczego mogą być: bóle głowy (zwłaszcza w okolicy karku i rano), zawroty głowy, dzwonienie w uszach, kołatanie serca, krwotoki z nosa, drętwienie dłoni i stóp lub mrowienie, dezorientacja i senność. Ale wiele osób lekceważy te objawy i przez lata się do nich przyzwyczaja.

- Nadciśnienie nie boli – podkreśla Piotr Rościszewski, lekarz z łódzkiej poradni Vitaplus. - Z jednej strony to dobrze, ale jednocześnie jest to największe przekleństwo tej choroby. Pacjenci nie zwracają na nadciśnienie uwagi, potrafią latami żyć z tym schorzeniem i zwracają się do lekarza zbyt późno – wyjaśnia.

Dlatego podstawą walki z nadciśnieniem tętniczym jest jego regularne mierzenie. Możemy to zrobić sami w domu jeśli tylko mamy ciśnieniomierz. Możemy też zmierzyć ciśnienie bezpłatnie np. w aptece lub poprosić o to podczas wizyty w przychodni POZ.

Ciśnienie tętnicze można też zmierzyć bezpłatnie w kiosku profilaktycznym stojącym w siedzibie łódzkiego oddziału NFZ przy ul. Targowej 35 w Łodzi. Przy okazji można wykonać też inne pomiary związane z profilaktyką chorób cywilizacyjnych. Kiosk czynny jest w dni robocze w godzinach 9-12.30 i 13-15.30. Najlepiej wcześniej zarezerwować wizytę przez stronę internetową: www.wizyty.nfz.gov.pl lub bezpłatną infolinię NFZ 800 190 590.

Warto też skorzystać z prowadzonego przez NFZ w przychodniach POZ Programu Profilaktyki Chorób Układu Krążenia. Jest on dostępny dla osób w wieku od 35 do 65 lat, które nie mają stwierdzonej cukrzycy, przewlekłej choroby nerek, rodzinnej hipercholesterolemii i niektórych chorób układu krążenia. Badania pozwalają ocenić ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, w tym także nadciśnienia tętniczego.

Warto się badać, bo zbyt wysokie ciśnienie jest jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce! Prowadzić może do zawałów serca i udarów mózgu. Dodatkowo zwiększa ryzyko miażdżycy i niewydolności serca, może uszkadzać nerki i oczy. W skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do utraty wzroku!

Wykryte nadciśnienie można i trzeba leczyć. Można to robić bezpłatnie w ramach NFZ. Opieka nad pacjentem z jest coraz częściej sprawowana w w jego stałej przychodni POZ w ramach opieki koordynowanej. Pacjent z nadciśnieniem może też być skierowany w ramach NFZ do specjalisty kardiologa.

Jednak nadciśnieniu lepiej zapobiegać. Podstawowe zalecenia to utrzymywanie prawidłowej masy ciała, właściwej diety, aktywności fizycznej i… unikanie stresu. Zalecane są ćwiczenia typu kardio takie jak energiczny spacer, bieganie, jazda na rowerze, taniec, pływanie. Za to przy nadciśnieniu należy unikać np. podnoszenie ciężarów.

Prawidłowe ciśnienie wspiera dieta z małą ilością soli, tłuszczów zwierzęcych i alkoholu, za to bogata w ryby, warzywa i owoce. Ułatwieniem dla pacjentów może być przygotowana przez NFZ specjalna dieta Nadciśnienie. Można ją skonfigurować na portalu z dietami www.diety.nfz.gov.pl, dostosować do własnych potrzeb i bezpłatnie pobrać.

Ciśnienie podnosi też stres, groźny jest zwłaszcza ten chroniczny. Tu mogą pomóc medytacja, relaks lub joga.